مدل علّی طرحواره هیجانی و ناگویی خلقی با حساسیت اضطرابی از طریق نقش واسطه‌ای دشواری در تنظیم هیجان در دانش‌آموزان

بخشنده سجاد, امیررضا; موسوی نسب, سیدمحمدحسین; خضری مقدم, نوشیروان

doi:10.22034/jmpr.2023.15345

مدل علّی طرحواره هیجانی و ناگویی خلقی با حساسیت اضطرابی از طریق نقش واسطه‌ای دشواری در تنظیم هیجان در دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران.

² دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

10.22034/jmpr.2023.15345

چکیده

دانش آموزان ازجمله افرادی هستند که با اضطراب به‌عنوان یکی از مشکلات رایج دست‌وپنجه نرم می‌کنند به همین دلیل بررسی سازه‌های اضطرابی جهت پیش‌بینی اضطراب از اهمیت بالایی برخوردار است لذا هدف پژوهش حاضر بررسی مدل علّی طرح‌واره هیجانی و ناگویی خلقی با حساسیت اضطرابی از طریق نقش واسطه‌ای دشواری در تنظیم هیجان در دانش آموزان دوره دوم متوسطه بود. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه موردنظر پژوهش کلیۀ دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه شهرستان تربت‌حیدریه در سال 1400-1401 بود که از طریق نمونه‌گیری در‌دسترس به تعداد 220 نفر نمونه‌گیری شده بودند. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه‌های حساسیت اضطرابی فلوید (ASI)، پرسشنامه طرح‌واره هیجانی لیهی (LESS) ، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان گراتز و رومر (DERS) و پرسشنامه ناگویی خلقی تورنتو (TAS_20) جمع‌آوری شد. داده‌های از طریق نرم‌افزارهای آماری SPSS 26 و AMOS 24 تحلیل شد. نتایج نشان داد طرح‌واره هیجانی و ناگویی خلق به‌صورت غیرمستقیم و از طریق عامل میانجی دشواری در تنظیم هیجان با حساسیت اضطرابی در ارتباط است اما این دو متغیر به‌طور مستقیم با حساسیت اضطرابی مرتبط نیستند. بنابراین معلمان و درمانگران می‌توانند با آموزش تنظیم هیجان و مداخلات مبتنی بر تنظیم هیجان در جهت تعدیل حساسیت اضطرابی برآیند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1401.17.68.22.6

عنوان مقاله [English]

Causal Model of Emotional schema and Alexithymia with Anxiety Sensitivity via Mediating Role of Difficulties in Emotion Regulation in Students

نویسندگان [English]

Amirreza Bakhshandeh Sajjad ¹
Sayyed Mohammad Hossein Mousavi Nasab ²
Noshirvan Khezri Moghadam ²

¹ Master of Clinical Student, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran.

² Associate Professor, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.

چکیده [English]

Students are among the people who struggle with anxiety as one of the common problems, for this reason, the investigation of anxiety structures is of great importance to predict anxiety, so the purpose of the present study is to investigate the causal model of emotional schema and alexithymia with anxiety sensitivity through the mediating role of difficulty in emotion regulation in second year high school students. The method of the current research was correlation and structural equation modeling. The target population of the research was all the students of the second year of secondary school in Torbat-Haydriya city in 1400-1401, who were sampled through available sampling in the number of 220 people. The necessary information was collected through Floyd Anxiety Sensitivity Questionnaires (ASI), Leahy Emotional Schema Questionnaire (LESS), Gratz and Romer Difficulty in Emotion Regulation Questionnaire (DERS) and Toronto Alexithymia Questionnaire (TAS_20).Data were analyzed through SPSS 26 and AMOS 24 statistical software. The results showed that emotional schema and alexithymia are indirectly related to anxiety sensitivity through the mediating factor of difficulty in regulating emotions, but these two variables are not directly related to anxiety sensitivity. Therefore, teachers and therapists can come up with emotion regulation training and interventions based on emotion regulation in the direction of modulating anxiety sensitivity.

کلیدواژه‌ها [English]

Emotional Schema
Alexithymia
Difficulties in Emotion Regulation
Anxiety Sensitivity
Students

مراجع

خانزاده، ادریسی، محمدخانی و سعیدیان. (1391). بررسی ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس طرح‌واره‌های هیجانی بر روی یک نمونه عادی از دانش‌آموزان ایرانی. مجله روانشناسی بالینی، 11 (3)، 91-119.

خدابخش، کیانی. (1394). نقش میانجی مشکلات تنظیم هیجان در رابطه بین ناگویی هیجانی و رفتارهای غذایی اختلال در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی ایران. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 10(2)، 44-51.

خسروانی، الوانی، بستان، اردکانی و اکبری.(1394). ناگویی هیجانی، تنظیم شناختی هیجان و علائم جسمانی در بیماران مبتلا به آسم ایرانی. شخصیت و تفاوت های فردی، 101، 214-219.

دادستان، پریرخ. (1376). سنجش و درمان اضطراب. مجله روانشناسی، 1، 31-60.

درخشان پور فیروزه, ایزدیار حمیده, شاهینی نجمه و وکیلی محمدعلی (1395). بررسی سطح اضطراب در دانش آموزان مقطع ابتدایی مدارس شهر گرگان.مجله پژوهنده. 34-30.‎

عسگری، پاشا، امینیان. (1387). رابطه تنظیم هیجان، استرس های ذهنی و تصویر بدن با اختلالات خوردن زنان. مجله شناخت و رفتار،4(13)، 65–78.

قدم پور, حسینی رمقانی, نسرین السادات, مرادیانی گیزه رود, سیده خدیجه. (1397). اثربخشی طرح‌واره درمانی هیجانی بر حساسیت اضطرابی و راهبردهای تنظیم هیجان دانش‌آموزان مضطرب اجتماعی. ارمغان دانش, 23(5), 591-607.‌

قربانی، خسروانی، اردکانی، الوانی، اکبری. (1398). اثرات میانجی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر رابطه بین ناگویی هیجانی و علائم جسمانی: شواهدی از بیماران مبتلا به آسم ایرانی. تحقیقات روانپزشکی. 247، 144-151.

مشهدی، قاسم‌پور، اکبری، اییل بیگی، حسن زاده. (1396). نقش حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجانی در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی دانشجویان، دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 14(52), 89-99.

موحدی راد، اجودی، احمدی، فخارمقدم، اکبریان، مالمیر. (1391). مقایسه شیوع اضطراب آشکار در بین دانش آموزان دارای ویژگی‌های جمعیت شناختی مختلف. آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی), 5(17), 131-146.

نرگسی, فتحی آشتیانی, داودی, ایران, و اشرفی. (1397). ارتباط بین ناگویی خلقی، حساسیت اضطرابی و تحمل پریشانی با علائم وسواسی-اجباری با میانجیگری بد کارکردی راهبردهای تنظیم هیجان در دانشجویان. مجله مطالعات ناتوانی, 8, 9-9.‎

Bagby, R. M., Parker, J. D., & Taylor, G. J. (1994). The twenty-item Toronto Alexithymia Scale—I. Item selection and cross-validation of the factor structure. Journal of psychosomatic research, 38(1), 23-32.

Bandelow, B., Michaelis, S., & Wedekind, D. (2022). Treatment of anxiety disorders. Dialogues in clinical neuroscience.

Bucci, W. (1997). Symptoms and symbols: A multiple code theory of somatization. Psychoanalytic Inquiry, 17(2), 151-172.

Chen, J., Xu, T., Jing, J., & Chan, R. C. (2011). Alexithymia and emotional regulation: A cluster analytical approach. BMC psychiatry, 11(1), 1-6.

Choi, H. S., Lee, K. E., & Shin, Y. (2021). Effects of an emotional regulation program on maladaptive cognitive emotion regulation, stress, anxiety, and postpartum depression among South Korean mothers of premature infants in the neonatal intensive care unit. Child Health Nursing Research, 27(1), 24.

Cisler, J. M., Olatunji, B. O., Feldner, M. T., & Forsyth, J. P. (2010). Emotion regulation and the anxiety disorders: An integrative review. Journal of psychopathology and behavioral assessment, 32(1), 68-82.

Devine, H., Stewart, S. H., & Watt, M. C. (1999). Relations between anxiety sensitivity and dimensions of alexithymia in a young adult sample. Journal of Psychosomatic Research, 47(2), 145-158.

Dubey, A., Pandey, R., & Mishra, K. (2010). Role of Emotion R Emotion R Emotion Regulation Difficulties and P iculties and P iculties and Positive/Negative Affectivity in Explaining Alexithymia-Health Relationship: An overview. J Soc Sci Res, 7(1), 20-31.

Evren, B., Evren, C., Dalbudak, E., Topcu, M., & Kutlu, N. (2018). Relationship of internet addiction severity with probable ADHD and difficulties in emotion regulation among young adults. Psychiatry Research, 269, 494-500.

Floyd, M., Garfield, A., & LaSota, M. T. (2005). Anxiety sensitivity and worry. Personality and Individual Differences, 38(5), 1223-1229.

Garofalo, C., Velotti, P., & Zavattini, G. C. (2018). Emotion regulation and aggression: The incremental contribution of alexithymia, impulsivity, and emotion dysregulation facets. Psychology of Violence, 8(4), 470.

Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of psychopathology and behavioral assessment, 26(1), 41-54.

Heshmati, R., Jafari, E., Hoseinifar, J., & Ahmadi, M. (2010). Comparative study of alexithymia in patients with schizophrenia spectrum disorders, non-psychotic disorders and normal people. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1084-1089.

Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modelling technique. Journal of Quantitative Methods, 3(1), 76.

Karukivi, M., Hautala, L., Kaleva, O., Haapasalo-Pesu, K. M., Liuksila, P. R., Joukamaa, M., & Saarijärvi, S. (2010). Alexithymia is associated with anxiety among adolescents. Journal of affective disorders, 125(1-3), 383-387.

Kazdin, A. E. (2000). Encyclopedia of psychology (Vol. 8, p. 4128). American Psychological Association (Ed.). Washington, DC: American Psychological Association.

Latas, M., Pantić, M., & Obradović, D. (2010). Analysis of test anxiety in medical students. Medicinski pregled, 63(11-12), 863-866.

Leahy, R. L. (2007). Emotional schemas and resistance to change in anxiety disorders. Cognitive and behavioral Practice, 14(1), 36-45.

Leahy, R. L., Tirch, D., & Napolitano, L. A. (2011). Emotion regulation in psychotherapy: A practitioner's guide. Guilford press.

Leahy, R. L. (2002). A model of emotional schemas. Cognitive and behavioral practice, 9(3), 177-190.

Leahy, R. L. (2015). Emotional schema therapy. New York, NY: Guilford Press.

Leahy, R. L., Wupperman, P., Edwards, E., Shivaji, S., & Molina, N. (2019). Metacognition and emotional schemas: Effects on depression and anxiety. International Journal of Cognitive Therapy, 12(1), 25-37.

Mazloom, M., Yaghubi, H., & Mohammadkhani, S. (2016). Post-traumatic stress symptom, metacognition, emotional schema and emotion regulation: A structural equation model. Personality and Individual Differences, 88, 94-98.

McCabe, R. E. (1999). Implicit and explicit memory for threat words in high-and low-anxiety-sensitive participants. Cognitive Therapy and Research, 23(1), 21-38.

McNally, R.J. (2002). Anxiety sensitivity and panic disorder. Biological Psychiatry. 52,938–946.

McQuitty, S. (2004). Statistical power and structural equation models in business research. Journal of Business Research, 57(2), 175-183.

Mennin, D. S., McLaughlin, K. A., & Flanagan, T. J. (2009). Emotion regulation deficits in generalized anxiety disorder, social anxiety disorder, and their co-occurrence. Journal of anxiety disorders, 23(7), 866-871.

Morvaridi, M., Mashhadi, A., Shamloo, Z. S., & Leahy, R. L. (2019). The effectiveness of group emotional schema therapy on emotional regulation and social anxiety symptoms. International Journal of Cognitive Therapy, 12(1), 16-24.

Motan, I., & Gençöz, T. (2007). The Relationship Between the Dimensions of Alexithymia and the Intensity of Depression and Anxiety. Turkish Journal of Psychiatry, 18(4).

Ndetei, D. M., Khasakhala, L., Nyabola, L., Ongecha-Owuor, F., Seedat, S., Mutiso, V., ... & Odhiambo, G. (2008). The prevalence of anxiety and depression symptoms and syndromes in Kenyan children and adolescents. Journal of Child & Adolescent Mental Health, 20(1), 33-51.

Reiss, S., Peterson, R. A., Gursky, D. M., & McNally, R. J. (1986). Anxiety sensitivity, anxiety frequency and the prediction of fearfulness. Behaviour research and therapy, 24(1), 1-8.

Rodriguez, B. F., Bruce, S. E., Pagano, M. E., Spencer, M. A., & Keller, M. B. (2004). Factor structure and stability of the Anxiety Sensitivity Index in a longitudinal study of anxiety disorder patients. Behaviour research and therapy, 42(1), 79-91.

Roemer, L., Lee, J. K., Salters-Pedneault, K., Erisman, S. M., Orsillo, S. M., & Mennin, D. S. (2009). Mindfulness and emotion regulation difficulties in generalized anxiety disorder: Preliminary evidence for independent and overlapping contributions. Behavior therapy, 40(2), 142-154.

Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of educational research, 99(6), 323-338.

Scott Mear, Gregory. (2012). Examining the Relationship between Emotional Schemase Emotional Intelligence, and Relationship Satisfaction. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy Greenberg, L.S., Emotion in psychotherapy. New York: Guilford Press-8.

Silver, A (2012). The secret of staying in love. used with permission from communications; Niles, Illinois2012.

Sivo, S. A., Fan, X., Witta, E. L., & Willse, J. T. (2006). The search for" optimal" cutoff properties: Fit index criteria in structural equation modeling. The Journal of experimental education, 74(3), 267-288.

Stasiewicz, P. R., Bradizza, C. M., Gudleski, G. D., Coffey, S. F., Schlauch, R. C., Bailey, S. T., ... & Gulliver, S. B. (2012). The relationship of alexithymia to emotional dysregulation within an alcohol dependent treatment sample. Addictive behaviors, 37(4), 469-476.

Taylor, G. J. (2000). Recent developments in alexithymia theory and research. The Canadian Journal of Psychiatry, 45(2), 134-142.

Thorberg, F. A., Young, R. M., Sullivan, K. A., Lyvers, M., Connor, J. P., & Feeney, G. F. (2010). A psychometric comparison of the Toronto Alexithymia Scale (TAS-20) and the Observer Alexithymia Scale (OAS) in an alcohol-dependent sample. Personality and Individual Differences, 49(2), 119-123.

Weinberg, A., & Klonsky, E. D. (2009). Measurement of emotion dysregulation in adolescents. Psychological Assessment, 21(4), 616.

Wheaton, M. G., Deacon, B. J., McGrath, P. B., Berman, N. C., & Abramowitz, J. S. (2012). Dimensions of anxiety sensitivity in the anxiety disorders: Evaluation of the ASI-3. Journal of Anxiety disorders, 26(3), 401-408.