واکاوی کارکردهای ورزش زورخانه‌ای مبتنی بر دیدگاه روانشناسی اجتماعی

جوانی, وجیهه; موتاب, احمد; ودادهیر, ابوعلی

واکاوی کارکردهای ورزش زورخانه‌ای مبتنی بر دیدگاه روانشناسی اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه مدیریت ورزشی ، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی ، دانشگاه تبریز ، تبریز

² دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه تبریز

³ دانشیار گروه انسان شناسی و مطالعات سلامت، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ورزش پدیده‌ای است که همواره دارای تأثیرات اجتماعی و فرهنگی در جوامع انسانی بوده‌است. چنین تأثیراتی، پرداختن به ابعاد روانشاسی اجتماعی در ورزش زورخانه‌ای بعلت آمیختن آیین‌ها و الگوهای رفتار اجتماعی در غالب ‌فرهنگ ورزش زورخانه ای بارزتر می‌کند. بنابراین، تحقیق حاضر به دنبال واکاوی کارکردهای ورزش زورخانه‌ای از دیدگاه روانشناسی اجتماعی بود. که با روش کیفی داده بنیاد انجام شد و با استفاده از تحلیل مصاحبه‌های انجام گرفته با صاحب‌نظران، در نهایت مدل نظری کارکردهای روانشناسی اجتماعی در ورزش زورخانه‌ای با چهار مقوله؛ خرده فرهنگ‌ ورزش زورخانه‌ای، هویت پهلوانی، شبکه‌های اجتماعی تاثیرگذاری و ویژگی‌های رهبری شکل گرفت. مطابق یافته‌ها، در چهارچوب خرده فرهنگ ورزش زورخانه رفتارهای رهبری، الگوهای ارتباطی و انتظارات رفتاری به طور مطلوب پذیرفته شده و سطح بالایی از اعتماد برقرار می‌شود. که بیانگر این واقعیت است که ورزش زورخانه‌ای کارکردهای مهمی در عرصه روانشاسی اجتماعی ورزشی دارد که با برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های ورزش ورزخانه‌ای، می-توان از آنها در سطح جامعه سود برد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1400.16.64.10.9

عنوان مقاله [English]

Analysis of the functions of zurkhaneh sports based on the perspective of social psychology

نویسندگان [English]

Vajiheh Javani ¹
Ahmad Motab ²
AbouAli VEDADHIR ³

¹ Assistant professor, Department of Sport Management,Physical Education and Sport Science, university of Tabriz, Tabriz, Iran

² PhD Candidate in Sports Management, University of Tabriz

³ Associate Professor of Anthropology and Health Studies, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Sport is a phenomenon that has always had social and cultural effects in human societies. Such results make addressing the dimensions of social psychology in zurkhaneh sport more prominent due to the combination of rituals and patterns of social behaviour in zurkhaneh sport culture. Therefore, the present study sought to analyze the functions of zurkhaneh sport from social psychology. This study was done with the qualitative data method of the grounded theory and the analysis of interviews with experts. Finally, the theoretical model of social psychology functions in zurkhaneh sport formulated with four categories; Zurkhaneh sports subculture, heroic identity, influential social networks and leadership characteristics were formed. According to the findings, in the Zurkhaneh sports subculture, leadership behaviours, communication patterns, and behavioural expectations are well accepted, and a high level of trust is established. They indicate that zurkhaneh sports have important functions in socio-sports psychology, which can be used at the community level by planning to take advantage of its capacities.

کلیدواژه‌ها [English]

Zurkhaneh
Sports
Social Psychology
Function

مراجع

منابع

انصافپور، غلامرضا (1353). تاریخ و فرهنگ زورخانه وگروه‌های اجتماعی زورخانه رو. تهران، وزارت فرهنگ و هنر.

جعفری، علی اکبر(1392). ورزش باستانی زورخانه و جایگاه آن در ترویج تشیع،فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی،شماره،42 ،139-168

کوربن ، هانری(1383).آیین جوانمردی ، ترجمه ، احسان نراقی ، تهران ، سخن.

گودرزی, م. (1383). "سیر تطور ورزش باستانی و زورخانه در ایران." حرکت 22(6): 149-170

منتظرالقائم، (1397). مفاهیم ملی و مذهبی سازنده مکتب تربیتی زورخانه،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، فصلنامه فرهنگ مردم ایران،شماره ،52.

موتاب، احمد(1377). آیین فتّوت و جوانمردی و پهلوانان آذربایجان، تبریز، موسسه انتشارات روان پویا.

یاسینی، راضیه (1394).کارکردهای تربیتی وفرهنگی آیین های زورخانه، دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی،21، 131-150.

Aronson, E. , Wilson, T. D. , Akert, R. M. , & Sommers, S. R. (2015). Social psychology (9th ed.). Pearson Education Limited.

Backhouse, S. H., Whitaker, L., Patterson, L., Erickson, K., & McKenna, J. (2016). Social psychology of doping in sport: A mixed studies narrative synthesis.

Charmaz. K., 2006. Constructing grounded theory: A practical guide through qualitative analysis. Sage, London.

Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Strategies for qualitative data analysis. Basics of Qualitative Research. Techniques and procedures for developing grounded theory, 3.

Cox, Richard H. Sport psychology: Concepts and applications. No. Ed. 4. McGraw-hill, 1998.

Crisp, R. J., & Turner, R. N. (2020). Essential social psychology. Sage.

Heft, H. (2020). Ecological psychology as social psychology?. Theory & Psychology, 30(6), 813-826.

Jowette, S. E., & Lavallee, D. E. (2007). Social Psychology in Sport. Human Kinetics.

Kleiber, Douglas A. "Toward an applied social psychology of leisure." Journal of leisure research 51.5 (2020): 618-625.

Meagher, B. R. (2020). Ecologizing social psychology: The physical environment as a necessary constituent of social processes. Personality and social psychology review, 24(1), 3-23.

Myers, D. G. (1996). Social psychology.

Redhead, S. (1997). Subculture to clubcultures: an introduction to popular cultural studies. Blackwell Publishers.

Russell, G. W. (2012). The social psychology of sport. Springer Science & Business Media.

Strauss, A.L., Corbin, J.M., 1990. Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Sage, Newbury Park, California.

Walker, G. J. , Kleiber, D. A. , & Mannell, R. C. (2019). A social psychology of leisure (3rd ed.). Venture Publishing.

Wann, D. L. (2006). Understanding the positive social psychological benefits of sport team identification: The team identification-social psychological health model. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 10(4), 272.