نظریه ذهن: تحول و رویکردها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای روانشناسی، دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه تبریز

چکیده

توانایی نسبت دادن حالت­های ذهنی یعنی نیات، احساسات، خواسته­ها و باورها به خود و دیگران و درک این که حالات ذهنی دیگران می­تواند متفاوت از حالات ذهنی خود فرد باشد اصطلاحاً نظریه­ی ذهن یا اختصاراًTOM  نامیده می­شود. امروزه نظریه­ی ذهن برای اشاره به ظرفیت­شناختی خاصی استفاده می­شود. بر پایه­ی رشد این ظرفیت شناختی است که رفتارهای دیگران معنی­دار شده و قابل درک می­شوند. عنصر اساسی در نظریه­ی ذهن درک عوامل هدفمندی رفتار و جهت­دار بودنِ ادراک دیگران است. خاستگاه تکاملی نظریه­ی ذهن به نخستینی­های غیرانسانی برمی­گردد. نظریه ذهن احتمالاً واکنشی انطباقی به تعاملات اجتماعی اولیه می­باشد (پریماک و وودراف، 1978). در سه دهه­ی اخیر پیشرفت­ها و پژوهش­های گسترده­ای در زمینه­­ی تحول نظریه­ی ذهن در کودکان نابهنجار، زیربناهای عصبی فیزیولوژیکی آن در مغز  و اکتشاف بخش­های مؤثر در این واکنش­شناختی و نقش نورون­های آیینه­ای، هم چنین بررسی­هایی در مورد نظریه­های مختلف در این حیطه مهم تحولی صورت گرفته است. به دنبال تحقیقات گسترده در زمینه­ی تحول بهنجار نظریه­ی ذهن، بخش آسیب­شناسی نظریه­ی ذهن نیز به سرعت رو به گسترش بوده و هر روز با نتایج چشم­گیری در مورد نقص­های نظریه­ی ذهن در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلالات شخصیتی، کودکان اتیستیک، سندرم آسپرگر و غیره مواجه هستیم. در این مقاله تلاش شده است بیشتر به بررسی تاریخچه­ی نظریه­ی ذهن، نظریه­ی ذهن به عنوان ابزاری برای سازگاری با پیچیدگی­های اجتماعی، رویکردهای نظری مختلف در زمینه­ی نظریه­ی ذهن، مراحل مختلف تحول نظریه­ی ذهن در کودکان بهنجار، مکانیزم­های مغزی نظریه­ی ذهن، ارتباط نظریه­ی ذهن با سایر توانایی­ها پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theory of Mind: Development, Approaches, and Neurobiological Basis

نویسندگان [English]

  • Zeinab Khanjani 1
  • Fatemeh Hadavand khani 2
چکیده [English]

The ability to attribute mental states such as beliefs, intentions, desires, and emotions to self and others, and to understand that others' mental states can be different from own mental states is called theory of mind or TOM. Others' behavior will be significant and understandable on the basis of development of this cognitive capacity. The basic element in theory of mind is perceiving intentionality of behavior and directedness of others' perception. The evolutionary origin of theory of mind is traced to primates. Theory of mind is probably an adaptive reaction to early social interactions (premack & Woodruff, 1978). In three last decades, many researches was conducted on the theory of mind development in normal children, neurophysiology of theory of mind in the brain and discovering involving regions in this cognitive action, the role of mirror neurons, and theoretical approaches. After broad investigations on the normal development of theory of mind, now psychopathology of TOM became centre of attention in disorders such as schizophrenia, personality disorders, autism spectrum disorders, Asperger syndrome, and so on. In this paper, history of TOM, theory of mind as an adaptive behavior in response to complexity of social life, theoretical approaches, stages of Tom development in intact children, cortical mechanisms of TOM, relationship between TOM and other cognitive abilities are discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of mind
  • Child normal development
  • Theoretical approachs