مقایسه اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی و درمان شناختی-رفتاری بر مدیریت خود در افراد چاق

هنردار, افسانه; انصاری شهیدی, مجتبی; راه نجات, امیرمحسن; رضایی جمالویی, حسن

doi:10.22034/jmpr.2023.16526

مقایسه اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی و درمان شناختی-رفتاری بر مدیریت خود در افراد چاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

² استادیار گروه روان‌شناسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

³ گروه روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران.

⁴ گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

10.22034/jmpr.2023.16526

چکیده

چکیده
مقدمه: چاقی معضلی فراگیر است که می‌تواند سلامت جسمانی را به شدت دچار آسیب سازد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی و درمان شناختی-رفتاری بر مدیریت خود در افراد چاق صورت گرفت.
روش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون به همراه مرحله پیگیری و با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره و روان‌شناختی راه برتر شهر قزوین در سال 1398 بود که توسط پزشکان و متخصصان تغذیه تشخیص چاقی گرفته بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 60 نفر انتخاب شده و به روش تصادفی در سه گروه (رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی رفتاری و کنترل) گمارده شدند (هر گروه 20 نفر). برای گروه‌های آزمایش درمان شناختی رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیکی به مدت 10 جلسه اجرا شد و برای گروه کنترل درمانی صورت نگرفت. پرسشنامه رفتارهای خودمدیریتی چاقی در مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پی‌گیری شش ماهه توسط شرکت‌کنندگان تکمیل شد. از آزمون تحلیل واریانس آمیخته برای آنالیز داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: با توجه به تفاوت مراحل آزمون بعد از انجام دو مداخله رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی رفتاری، عضویت گروهی و تعامل مراحل و گروه برای مدیریت خود معنادار بود (05/0>P). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بیش از درمان شناختی رفتاری بود.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می‌رسد رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان شناختی رفتاری می‌تواند در افزایش مدیریت خود در افراد چاق موثر باشد.
کلید واژه‌ها: مدیریت خود، رفتاردرمانی دیالکتیکی، درمان شناختی رفتاری، چاقی

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1402.18.70.26.1

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of dialectical behavior therapy and cognitive-behavioral therapy on self-management in obese people

نویسندگان [English]

Afsaneh Honardar ¹
mojtaba ansari shahidi ²
Amir Mohsen Rahnejat ³
Hasan Rezaie Jamalouie ⁴

¹ Ph.D student of health psychology, Department of Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran

² Assistant Professor, Department of Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

³ Department of Clinical Psychology, Faculty of Medicine, Aja University of Medical Sciences, Tehran, Iran

⁴ Department of Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran

چکیده [English]

Abstract
Introduction: Obesity is a pervasive problem that can severely impair physical health. The aim of this study was to compare the effectiveness of dialectical behavior therapy and cognitive-behavioral therapy on self-management in obese people.
Methods: The present study was a quasi-experimental pretest-posttest with follow-up and control group. The statistical population of the study included all patients referred to the counseling and psychological center of the best way in Qazvin in 1398 who were diagnosed with obesity by physicians and nutritionists. Using purposive sampling method, 60 people were selected and randomly assigned to three groups (dialectical behavior therapy and cognitive behavioral therapy and control) (20 people in each group). Cognitive-behavioral therapy and dialectical behavior therapy were performed for 10 sessions for the experimental groups and no treatment was performed for the control group. The bariatric surgery self-management questionnaire was completed by the participants in the pre-test, post-test and six-month follow-up stages. Mixed analysis of variance test was used to analyze the data.
Results: Due to the difference between the test stages after performing two interventions of dialectical behavior therapy and cognitive-behavioral therapy, group membership and interaction of stages and groups were significant for self-management (P <0.05). The effectiveness of dialectical behavior therapy was greater than cognitive-behavioral therapy.
Conclusion: Based on the results of this study, it seems that dialectical behavior therapy and cognitive behavioral therapy can be effective in increasing self-management in obese people.
Keywords: Self-management, dialectical behavior therapy, cognitive-behavioral therapy, obesity

کلیدواژه‌ها [English]