اثربخشی توان‌بخشی شناختی- غیرحرکتی بر حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی کودکان با ناتوانی یادگیری خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی کودکان استثنایی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز، ایران.

4 دانشیار گروه روان‌شناسی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی توان‌بخشی شناختی- غیرحرکتی بر حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی کودکان با ناتوانی یادگیری خواندن صورت پذیرفت. این پژوهش با روش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. دوره پیگیری نیز دو ماه اجرا شد. جامعه آماری مورد مطالعه کودکان با ناتوانی یادگیری خواندن پایه دوم تا چهارم دبستان منطقه 6 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. در این پژوهش 37 کودک با ناتوانی یادگیری خواندن به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش در 12 جلسه در مدت 6 هفته توان‌بخشی شناختی- غیرحرکتی را دریافت کردند. ابزارهای مورد استفاده در این مطالعه شامل نرم‌افزار N-BACK (جگی و همکاران، 2008 ) و آزمون برج لندن (شالیس، 1982) بود. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 با روش تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که توان‌بخشی شناختی- غیرحرکتی بر حافظه کاری (0001>P) و انعطاف‌پذیری شناختی (0001>P) کودکان با ناتوانی یادگیری خواندن تأثیر معنی‌داری دارد. بر اساس نتایج پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که توان‌بخشی شناختی- غیرحرکتی با تاثیر بر قسمت کرتکس مغز و با بکارگیری تمرینات هدفمند شناختی می‌تواند روشی موثر برای بهبود حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی کودکان با ناتوانی یادگیری خواندن مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Efficacy of Cognitive-Non Motor Rehabilitation on Working Memory and Cognitive Flexibility of the Children with Disability in Reading Learning

نویسندگان [English]

  • mozhgan soltani 1
  • gholamreza pasha 2
  • parvin Ehteshamzadeh 3
  • vahid nejati 4
1 Ph.D. student of psychology of exceptional children, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
4 Associate Professor, Department of Psychology, Tehran, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the efficacy of cognitive- non motor rehabilitation on the working memory and cognitive flexibility of the children with disability in reading learning. It was a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group design. Follow-up period was administered during two months. The statistical population of the study included second- to fourth-grade children with reading learning disability in zone 6 of Tehran in academic year 2021-22. Thirty seven children with learning reading disability were selected through purposive sampling method and randomly accommodated into experimental and control groups. The experimental group received twelve cognitive- non motor rehabilitation sessions during six weeks. The applied instruments in this study included N-BACK software (Jaeggi, et.al. 2008), Tower of London Procedure (Shallice, 1982). The collected data were analyzed via SPSS23 software through mixed ANOVA and follow-up tests. The results showed that cognitive- non motor rehabilitation has significant effect on working memory (p<0001) and cognitive flexibility (p<0001) of the children with reading learning disability. According to the results of the present study it can be concluded that cognitive- non motor rehabilitation can be used an effective method to improve working memory and cognitive flexibility of the children with reading learning disability through influencing cortex and applying purposeful cognitive-motor exercises.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive flexibility
  • cognitive- non motor rehabilitation
  • working memory
  • reading learning disability