اثر افزایشی ترکیب تمرینات تن آرامی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBR) و تحریک الکتریکی فرامغزی (CES) بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس مبتلایان به دیابت نوع 2

محمدی, رقیه; جوانمرد, غلامحسین; علی پور, احمد; زارع, حسین

اثر افزایشی ترکیب تمرینات تن آرامی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBR) و تحریک الکتریکی فرامغزی (CES) بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس مبتلایان به دیابت نوع 2

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

² دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران

³ استاد گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر، یک مطالعــه از نــوع کــار آزمــایی بــالینی تصــادفی سه گروهـــی دو ســر کور، از نوع طرح اندازه‌های تکراری است که با هدف تعیین اثر خالص و اثر ترکیبی دو تکنیک تن آرامی مبتنی بر ذهن اگاهی (MBR) و تکنیک تحریک الکتریکی فرامغزی (CES) در بهبود وضعیت روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 30 بیمار دارای دیابت نوع 2 بود که از انجمن دیابت شهرستان بناب انتخاب شدند و پس از همتاسازی، به طور تصادفی به سه گروه 10 نفره (MBR، CES، MBR+CES) انتساب شدند و در 10 جلسه انفرادی مداخلات مربوط به گروه خود را اخذ نمودند. پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه، با مقیاس DASS-48، برگزار شد. تحلیل واریانس بین-درون گروهی آمیخته، تغییر معنی داری در میانگین افسردگی، اضطراب، و استرس در طول زمان نشان داد. همچنین، میانگین نمرات گروهها در طول زمان برای افسردگی یکسان، و برای اضطراب و استرس غیریکسان بود. تحلیل کواریانس چندمتغیره و نتایج آزمون مقایسه‌های جفت‌شده بن فرونی نشان داد که مداخلات مختلف تاثیر یکسانی در کاهش اضطراب و استرس در مراحل پس آزمون و پیگیری داشتند. همچنین، پایداری هرسه مداخله درمانی برای کاهش اضطراب یکسان بوده است. اما در مورد استرس، در مرحله پیگیری، پایداری درمان ترکیبی MBR+CES، نسبت به درمان CES بیشتر بوده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1399.15.59.7.9

عنوان مقاله [English]

The Incremental Effect of Combining Mindfulness-based Relaxation (MBR) Trainings and Transcranial Electrical Stimulation (tCES) on Decreasing Depression, Anxiety, and Stress in Patients with Diabetes 2

نویسندگان [English]

Rogayeh Mohammadi ¹
Gholam Hossein Javanmard ²
Ahmad Alipour ³
Hossein Zare ³

¹ PhD Candidate of Psychology, University of Payame-Noor, Tehran, Iran.

² Psychology Department, Payam Noor University of Iran

³ Prof, Department of Psychology, University of Payame-Noor, Tehran, Iran

چکیده [English]

the study aimed to determine the pure and combined effect of both techniques of mindfulness-based relaxation (MBR) and Transcranial Electrical Simulation (tCES) in improving psychological status of patients with type 2 diabetes. The present study was a randomized three-group double-blind clinical trial with repeated measures designs. The sample of the study consisted of 30 patients with type 2 diabetes who were selected from Diabetes Association of Bonab city and after matching, they were randomly assigned to the three groups of10 subjects (MBR, CES, MBR+CES) and they received interventions related to their group in 10 single sessions. Pre-test, post-test, and one-month follow-up were conducted with DASS-48. Analysis of variance with repeated measures showed a significant change in means of depression, anxiety, and stress over time. The mean of group scores was similar for depression and dissimilar for anxiety and stress over time. Multivariate covariance analysis and the results of the paired interpersonal comparative test indicated that different interventions had the same effect on decreasing anxiety and stress in pre-test and follow-up phase. The stability of all three therapeutic interventions was the same for anxiety reduction, too. But, about stress, in follow-up phase, the stability of combined therapy MBR+CES was more than CES therapy for stress reduction.

کلیدواژه‌ها [English]

Depression
Anxiety
MBR
CES
Type 2 Diabetes

مراجع

منابع

پورشریفی، حمید؛ زمانی، رضا؛ مهریار، امیرهوشنگ؛ بشارت، محمدعلی؛ و رجب، اسدالله (1390). تاثیر مصاحبه انگیزشی و آموزش گروهی شناختی- رفتاری بر بهبود شاخص های بهزیستی، کیفیت زندگی و مراقبت از خود در افراد مبتلا به دیابت نوع دو. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی؛ 6(23): 45-66.

پیوندی، حسن؛ جلوهمقدم، حسینعلی؛ شجاعی، پوژیا؛ و واحدیانعظیمی، امیر (1396). تأثیر آرامسازی پیشرونده عضلانی بر علائم حیاتی بیماران مبتلا به انفارکتوس قلبی: کارآزمایی بالینی تصادفیشده دوسویه کور. مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران؛ 34(4): 331-338.

زارع، حسین؛ زارع، مریم؛ خالقی دلاور، فائقه؛ امیرآبادی، فاطمه؛ و شهریاری، حسنیه (1392). ذهن آگاهی و دیابت: اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر کنترل دیابت. علوم پزشکی رازی (مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران)؛ 20(108): 39-47.

محمدی، رقیه (1398). راهنمای نظری و عملی تکنیک تن آرامی مبتنی بر ذهن آگاهی- MBR. تهران: نشر ساوالان.

مظلوم، سیدرضا؛ حسینی امیری، میثم؛ طاووسی، سیدحسن؛ منظری، زهرا سادات؛ و میرحسینی، حمید (1393). تأثیر تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم بر شدت درد پانسمان سوختگی. فصلنامه مراقبت مبتنی بر شواهد؛ 4(13): 35-45.

Afzali, A., Delavar, A., Borjali, A., & Mirzamani, M. (2007). Psychometeric properties of DASS-42 as assessed in a sample of Kermanshah high school students. J Res Behav Scie; 5(2): 81-92.

Alipour, F., Hasani, J., Oshrieh, V., & Saeedpour, S. (2015). Brain-behavioral systems and psychological distress in patients with diabetes mellitus: A comparative study. Caspian Journal of Neurological Sciences; 1(2): 20-29.

Andreoulakis, E., Hyphantis, T., Kandylis, D., & Lacovides, A. (2012). Depression in diabetes mellitus: a comprehensive review. Hippokratia J; 16(3): 205-2014.

Armani Kian, A., Vahdani, B., Noorbala, A. A., Nejatisafa, A., Arbabi, M., Zenoozian, S., & Nakhjavani, M. (2018). The Impact of Mindfulness-Based Stress Reduction on Emotional Wellbeing and Glycemic Control of Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. Journal of diabetes research; 1986820.

Barclay, T. H., & Barclay, R. D. (2014). A clinical trial of cranial electrotherapy stimulation for anxiety and comorbid depression. Journal of Affective Disorders; 164: 171-177.

Behavioral Diabetes Institute. (2011). Breaking free from depression and diabetes. www.behavioraldiabetes.org

Chouhan, V. L., & Vyas, S. (2006). Coping strategies for stress and adjustment among diabetics. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology; 32(2): 106-111.

Collins, M.M., Corcoran, P., & Perry, I.J. (2009). Anxiety and depression symptoms in patients with diabetes. Diabetic Med; 26: 153–61.

Cordova, C. M. (2011). The lived experience of spirituality among Type 2 diabetic mellitus patients with Macrovascular and/ or Microvascular complications. Published PhD. Dissertation, The Catholic University of America.

Creswell, J. D., & Lindsay, E. K. (2014). How does mindfulness training affect health? A mindfulness- stress- buffering account. Current Directions in Psychological Science: 1-7.

Curry, A. (2018). The Diabetes and Depression Connection. American Diabetes Association. www.diabetesforecast.org

Davison, R., Chensney, M., William, D., & Shapiro, A. (2005). Relaxation therapy: design effects and treatment effects. Annals of Behavioral Medicine; 13(47): 135-42.

Ellsworth, R. (2012). FDA clears CES for the treatment of Depression. FDA- Cleared Medical Device. www.downloads.imune.net

Feusner, J. D., Madsen, S., Moody, T. D., Bohon, C., Hembacher, E., Bookheimer, S. Y., & Bystritsky, A. (2012). Effects of cranial electrotherapy stimulation on resting state brain activity. Brain Behavior; 2(3): 211–220.

Goldin, P.R. & Gross (2010). The effects of mindfulness-based stress reduction (MBSR) on emotion regulation in social anxiety disorder. Emotion; 10: 83-91.

Gong, B. Y., Ma, H. M., Zang, X. Y., Wang, S. Y., Zhang, Y., Jiang, N., Zhang, X. P., & Zhao, Y. (2016). Efficacy of Cranial Electrotherapy Stimulation Combined with Biofeedback Therapy in Patients with Functional Constipation. Journal of Neurogastroenterology and Motility; 22(3): 497-508.

Javanmard, Gh. H., & Mohammadi Garegozlo, R. (2012). The Effectiveness of Relaxation Training on Anxiety of Disordered Children’s Mothers. Procedia- Social and Behavioral Sciences; 84: 341–345. www.sciencedirect.com

Jeevitaa, S., Krishna, R., Kashinath, G. M., Nagaratna, R., & Nagendra, H. R. (2014). Mindfulness and impulsivity in diabetes mellitus. The International Journal of Indian Psychology; 2(1): 95-101.

Kumar, S. M., Feldman, G. C. & Hayes, A. M. (2008). Changes in mindfulness and emotion regulation in an exposure-based cognitive therapy for depression. Cognitive Therapy and Research, 32, 734-744.

Kumar, A., Gupta, R., Thomas, A., Ajilore, O., Hellemann, G. (2009). Focal subcortical biophysical abnormalities in patients diagnosed with type 2 diabetes and depression. Archives of General Psychiatry; 66(3): 324–30.

Lang, N., Siebner, H. R., Ward, N. S., Lee, L., Nitsche, M. A., Paulus, W., et al. (2005). How does transcranial DC stimulation of the primary motor cortex alter regional neuronal activity in the human brain? European Journal of Neuroscience; 22: 495–504.

Lefaucheur, J. P., Drouot, X., Keravel, Y., Nguyen, J. P. (2001). Pain relief induced by repetitive transcranial magnetic stimulation of precentral cortex. Neuroreport.; 12: 2963–2965.

eLi, C., Ford, E.S., Strine, T.W., & Mokdad, A.H. (2008). Prevalence of depression among U.S. adults with diabetes: findings from the 2006 Behavioral Risk Factor Surveillance System. Diabetes Care; 31(1): 105-7.

McCallion, E. A. (2017). Mindfulness-Based Stress Reduction and Transcranial Direct Current Stimulation as an Intervention for Chronic Pain Management. Published Ph.D.

MC Grady, A., & Horner, J. (1999). Role of mood in outcome of biofeedback assisted relaxation therapy insulin dependent diabetes mellitus. Applied Psychophysiology and Biofeedback; 24(1): 79-88.

Merzagora, A. C., Foffani, G., Panyavin, I., Mordillo-Mateos, L., Aguilar, J., Onaral, B., & Oliviero, A. (2010). Prefrontal hemodynamic changes produced by anodal direct current stimulation. Neuroimage, 49(3), 2304–2310.

Nefs, G., Pouwer, F., Denollet, J., & Pop, V. (2012). The course of depressive symptoms in primary care patients with type 2 diabetes: Results from the Diabetes, Depression, Type D Personality Zuidoost-Brabant (DiaDDZoB) Study. Diabetologia; 55: 608-616.

Novakovic, V., Sher, L., Lapidus, K. A. B., Mindes, J., Golier, J. A., & Yehuda, R. (2011). Brain stimulation in posttraumatic stress disorder. European Journal of Psychotraumatology; 2(1): 1-12.

Orsillo, S.M., & Roemer, L. (2005). Acceptance and mindfulness-based approaches to anxiety: Conceptualization and treatment. New York: Springer.

Pawlow, L. A., & Jones, G. E. (2002). The impact of abbreviated progressive muscle relaxation on salivary cortisol. Biological Psychology; 60(1): 1-16.

Philip, N. S. et al. (2017). Low- Intensity Trans cranial Current Stimulation in Psychiatry. American Journal of Psychiatry; 174(7): 628-639.

Priya, G., & Kalra, S. (2018). Mind–Body Interactions and Mindfulness Meditation in Diabetes. European Endocrinology; 14(1): 35–41.

Regina Castro, M. (2017). What's the connection between diabetes and depression? How can I cope if I have both? Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org

Schroeder, M. J., & Barr, R. E. (2001). Quantitative analysis of the electroencephalogram during cranial electrotherapy stimulation. Clinical Neurophysiology; 112: 2075–2083.

Shaw, J.E., Sicree, R.A., & Zimmet, P.Z. (2010). Global estimates of the prevalence of diabetes for 2010 and 2030. Diabetes Research and Clinical Practice; 87(1):4–14.

Speca, M., Carlson, L. E., Goodey, E., & Angen, M. (2000). A randomized, wait-list controlled clinical trial: The effect of a mindfulness meditation-based stress reduction program on mood and symptoms of stress in cancer outpatients. Psychosomatic Medicine, 62(5), 613-22.

Trovato G, Catalano D, Martines G, Spadaro D, Di Corrado D, Crispi V, et al. (2006). Psychological stress measure in type 2 diabetes. European review for medical and pharmacological sciences;10(2):69.

Vigod, S., Dennis, C. L., Daskalakis, Z., Murphy, K., Ray, J., Oberlander, T., et al. (2014). Transcranial direct current stimulation (tDCS) for treatment of major depression during pregnancy: study protocol for a pilot randomized controlled trial. Trials; 15(366): 1-11.

Weare, K. (2014). Evidence for mindfulness: Impacts on the wellbeing and performance of school staff. UK: Mindfulness in Schools Project.

Wiernik, E., Nabi, H., Thomas, F., Pannier, B., Hanon, O., Simon, T., et al. (2016). Association between current perceived stress and incident diabetes is dependent on occupational status: Evidence from the IPC cohort study. Diabetes & Metabolism;42(5):328-335.

Williams, M., & Penman, D. (2012). Mindfulness: A practical guide to finding peace in a frantic world. Piatkus. Co. uk.

Yan, S.H., Shew, W.H., Song, Y.M., et al. (2000). The occurrence of diabetic ketoacidosis in adults. Internal Medicine; 39(1): 10-14.

Zaghi, S., Acar, M., Hultgren, B., Boggio, P. S., & Fregni, F. (2009). Noninvasive brain stimulation with low-intensity electrical currents: putative mechanisms of action for direct and alternating current stimulation. The Neuroscientist; 16: 285–307.