اثربخشی آموزش فنون ذهن آگاهی بر بهزیستی روان‌شناختی با نقش تعدیلی اهداف پیشرفت اجتماعی

بیرامی, منصور; واحدی, شهرام; شیخعلی زاده, سیاوش

اثربخشی آموزش فنون ذهن آگاهی بر بهزیستی روان‌شناختی با نقش تعدیلی اهداف پیشرفت اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز

² دانشگاه تبریز

³ دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش فنون ذهن آگاهی بر بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان با نقش تعدیلی اهداف پیشرفت اجتماعی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به تعداد 4908 بود که 120 نفر انتخاب و بر اساس نمرات پرسشنامه اهداف پیشرفت اجتماعی در گروه آزمایش و کنترل جای‌دهی شدند. آزمودنی‌های گروه آزمایش طی 8 جلسه‌ی 60 دقیقه‌ای و طی 2 ماه مورد آموزش فنون ذهن آگاهی قرار گرفتند، درحالی‌که آزمودنی‌های گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی دریافت نکردند. همه آزمودنی‌های گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش با استفاده از پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس دوراهه تک متغیری مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که فنون ذهن آگاهی منجر به بهبود معنی‌دار گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در متغیر بهزیستی روان‌شناختی به تفکیک اهداف پیشرفت اجتماعی شد. همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد بین میانگین بهزیستی روان‌شناختی دو گروه آزمایش و کنترل در زیرگروه عملکردگرا و عملکردگریز تفاوت معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد و اهداف عملکردگرا و عملکردگریز توانستند اثر آموزش فنون ذهن‌آگاهی را بر بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان تعدیل کنند؛ بنابراین با به‌کارگیری فنون ذهن آگاهی و همچنین توجه به نقش تعدیلی اهداف پیشرفت می‌توان بهزیستی روان‌شناختی را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1399.15.59.5.7

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness Techniques Training on Psychological Well-Being Based on the Modulatory Effects of Social Achievement Goals in Student of Aazarbaijan Shahid Madani University

نویسندگان [English]

mansour bayrami ¹
shahram vahedi ²
siavash sheikhalizadeh ³

¹ Faculty Member of School of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz

² tabriz university

³ Student of Ph.D. in Educational Psychology, University of Tabriz

چکیده [English]

The purpose of present research was to investigate the effectiveness of Mindfulness Techniques Training on Psychological Well-Being Based on the Modulatory Effects of Student Social Achievement Goals. This is a quasi-experimental study with pre-test- post-test and control group. The study population consisted of students of the Azarbaijan Shahid Madani University, with 4908 students, 120 people were selected and based on the scores of the Scale of Social achievement goals, they were placed in the experimental and control group. The experimental group received training in Mindfulness Techniques in 8 sessions of 60 minutes and 2 months, while the control group did not receive any training. All subjects of the experimental and control group before and after the training were evaluated using Psychological well-being Questionnaire. Data were analyzed using Two-Way Ancova analysis method. The findings indicated that mindfulness techniques led to a significant improvement in the experimental group compared with the control group in the psychological well-being variable with the breakdown of Social achievement goals. Also, the results of post hoc test showed that there is a significant difference between the mean of psychological well-being of the experimental and control group in the sub-group of function-oriented and the neglected function. The unction-oriented and the neglected function goals were able to modify the effect of teaching mindfulness techniques on psychological well-being of the students. Therefore, psychological well-being can be increased by employing mindfulness techniques as well as by considering the moderating role of the social achievement goals.

کلیدواژه‌ها [English]

Mindfulness Techniques Training
Psychological well-being
Social achievement goals

مراجع

منابع

احمدوند، زهرا؛ حیدری نسب، لیلا و شعیری، محمد رضا. (1391). تبیین بهزیستی روان‌شناختی براساس مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی. روانشناسی سلامت، 2(2)، 69-60.

باقری نیا، حسن و یزدی مقدم، اشرف. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر جهت‌گیری هدفی در دختران نوجوان. سومین کنفرانس روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی با رویکرد بین الملل، مشهد.

بدری گرگری، رحیم؛ حسینی نسب، سید داوود وحقی، حبیب اله. (1389). رابطه اهداف پیشرفت اجتماعی و مهارت های ارتباط در دانشجویان دانشگاه تبریز. مطالعات روان شناختی میان فردی، 6 (3)، 44- 29.

بیرامی، منصور؛ موحدی، یزدان و علیزاده گورادل، جابر (1394). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت در کاهش اضطراب اجتماعی و نگرش های ناکارمد نوجوانان. فصلنامه شناخت اجتماعی، 1(7)، 52-41.

بیانی، علی اصغر؛ کوچکی عاشور، محمد و بیانی، علی. (1387). روایی و پایایی مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف . مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(2)، 20-14.

حمیدی، فریده و ببرازی، محمد باقر. (1395). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و اهداف پیشرفت با اضطراب امتحان. مجله فناوری آموزش، 10(4)، 333-311.

شیولسون، ریچارد جی .(1384). استدالال آماری در امور رفتاری. جلد دوم، ترجمه: علی رضا کیامنش. تهران: جهاد دانشگاهی.

میکائیلی منیع، فرزانه. (1389). بررسی وضعیت بهزیستی روانشناختی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه ارومیه . فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، 16( 4)، 72- 65 .

طالع پسند، سیاوش؛ علیجانی، فاطمه و بیگدلی، ایمان .(1389). نظریه هدف پیشرفت اجتماعی در آموزش: مطالعه اعتبار و روایی. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، 4(4)، 271- 265.

Akin, A. (2008). Self-efficacy, achievement goals, and depression, anxiety, and stress: a structural equation modeling. World applied sciences journal, 3(5), 725-732.

Ames, C., & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students' learning strategies and motivation processes. Journal of educational psychology, 80(3), 260.

Alderson, A. (2016). Inequality, Status, and Subjective Well-Being. In Öffentlicher Vortrag am MPIfG.

Baer, R. A., Smith, G. T., & Allen, K. B. (2004). Assessment of mindfulness by self-report: The Kentucky Inventory of Mindfulness Skills. Assessment, 11(3), 191-206.

Baer, R. A., Smith, G. T., Lykins, E., Button, D., Krietemeyer, J., Sauer, S., ... & Williams, J. M. G. (2008). Construct validity of the five facet mindfulness questionnaire in meditating and nonmeditating samples. Assessment, 15(3), 329-342.

Bordwine, V. C., & Huebner, E. S. (2010). The role of coping in mediating the relationship between positive affect and school satisfaction in adolescents. Child indicators research, 3(3), 349-366.

Brown, K. W., & Kasser, T. (2005). Are psychological and ecological well-being compatible? The role of values, mindfulness, and lifestyle. Social Indicators Research, 74(2), 349-368.

Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 84(4), 822-827.

Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2004). Perils and promise in defining and measuring mindfulness: Observations from experience. Clinical Psychology: Science and Practice, 11(3), 242-248.

Brown, K. W., Ryan, R. M., & Creswell, J. D. (2007). Mindfulness: Theoretical foundations and evidence for its salutary effects. Psychological inquiry, 18(4), 211-237.

Carmody, J., & Baer, R. A. (2008). Relationships between mindfulness practice and levels of mindfulness, medical and psychological symptoms and well-being in a mindfulness-based stress reduction program. Journal of behavioral medicine, 31(1), 23-33.

Caunt, B. S., Franklin, J., Brodaty, N. E., & Brodaty, H. (2013). Exploring the causes of subjective well-being: A content analysis of peoples’ recipes for long-term happiness. Journal of Happiness Studies, 14(2), 475-499.

Church, M. A., Elliot, A. J., & Gable, S. L. (2001). Perceptions of classroom environment, achievement goals, and achievement outcomes. Journal of educational psychology, 93(1), 43-54.

Dempsey, P. C., Howard, B. J., Lynch, B. M., Owen, N., & Dunstan, D. W. (2014). Associations of television viewing time with adults' well-being and vitality. Preventive medicine, 69, 69-74.

Desmet, P. M., & Pohlmeyer, A. E. (2013). Positive design: An introduction to design for subjective well-being. International Journal of Design, 7(3), 108-115

Dweck, C. S. (1986). Motivational processes affecting learning. American psychologist, 41(10), 1040-1048.

Elliot, A. J., & Church, M. A. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of personality and social psychology, 72(1), 218-232.

Falkenström, F. (2010). Studying mindfulness in experienced meditators: A quasi-experimental approach. Personality and Individual Differences, 48(3), 305-310.

Galante, J., Dufour, G., Benton, A., Howarth, E., Vainre, M., Croudace, T. J., ... & Jones, P. B. (2016). Protocol for the Mindful Student Study: a randomised controlled trial of the provision of a mindfulness intervention to support university students' well-being and resilience to stress. BMJ open, 6(11), e012300.

Garland, E., Gaylord, S., & Park, J. (2009). The role of mindfulness in positive reappraisal. Explore: The Journal of Science and Healing, 5(1), 37-44.

Hicks, L. (1997). How do academic motivation and peer relationships mix in an adolescent's world?. Middle School Journal, 28(4), 18-22.

Hodge, K., Allen, J. B., & Smellie, L. (2008). Motivation in Masters sport: Achievement and social goals. Psychology of sport and Exercise, 9(2), 157-176.

Horst, S. J., Finney, S. J., & Barron, K. E. (2007). Moving beyond academic achievement goal measures: A study of social achievement goals. Contemporary Educational Psychology, 32(4), 667-698.

Hulleman, C. S., Schrager, S. M., Bodmann, S. M., & Harackiewicz, J. M. (2010). A meta-analytic review of achievement goal measures: Different labels for the same constructs or different constructs with similar labels?. Psychological bulletin, 136(3), 422.

Kern, M. L., Waters, L. E., Adler, A., & White, M. A. (2015). A multidimensional approach to measuring well-being in students: Application of the PERMA framework. The journal of positive psychology, 10(3), 262-271.

Lee, J. Q., McInerney, D. M., Liem, G. A. D., & Ortiga, Y. P. (2010). The relationship between future goals and achievement goal orientations: An intrinsic–extrinsic motivation perspective. Contemporary Educational Psychology, 35(4), 264-279.

Li, G. S. F., Lu, F. J., & Wang, A. H. H. (2009). Exploring the relationships of physical activity, emotional intelligence and health in Taiwan college students. Journal of Exercise Science & Fitness, 7(1), 55-63.

Liem, G. A. D. (2016). Academic and social achievement goals: Their additive, interactive, and specialized effects on school functioning. British Journal of Educational Psychology, 86(1), 37-56.

Midgley, C., Ryan, A. M., & Pintrich, P. R. (2001). Avoiding seeking help in the classroom: Who and why?. Educational Psychology Review, 13(2), 93-114.

Morone, N. E., Lynch, C. S., Greco, C. M., Tindle, H. A., & Weiner, D. K. (2008). “I felt like a new person.” The effects of mindfulness meditation on older adults with chronic pain: qualitative narrative analysis of diary entries. The Journal of Pain, 9(9), 841-848.

Nyqvist, F., Forsman, A. K., Giuntoli, G., & Cattan, M. (2013). Social capital as a resource for mental well-being in older people: A systematic review. Aging & Mental Health, 17(4), 394-410.

Odacı, H., & Çıkrıkçı, Ö. (2014). Problematic internet use in terms of gender, attachment styles and subjective well-being in university students. Computers in Human Behavior, 32, 61-66.

Pavot, W., & Diener, E. (2013). Happiness experienced: The science of subjective well-being. The Oxford handbook of happiness, 134-151.

Pourabdol, S., SOBHI, G. N., & Abbasi, M. (2015). A comparison of academic procrastination and academic vitality in students with and without specific learning disorder. Journal of learning disabilities, 4(3), 121-127

Rosenzweig, S., Greeson, J. M., Reibel, D. K., Green, J. S., Jasser, S. A., & Beasley, D. (2010). Mindfulness-based stress reduction for chronic pain conditions: variation in treatment outcomes and role of home meditation practice. Journal of psychosomatic research, 68(1), 29-36.

Ryan, A. M., & Hopkins, N. B. (2003). Achievement goals in the social domain. University of Illinois, Urbana- Champaign, unpublished manuscript.

Ryan, A. M., & Shim, S. S. (2006). Social achievement goals: The nature and consequences of different orientations toward social competence. Personality and Social Psychology Bulletin, 32(9), 1246-1263.

Ryan, A. M., & Shim, S. S. (2008). An exploration of young adolescents' social achievement goals and social adjustment in middle school. Journal of Educational Psychology, 100(3), 672-681.

Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current directions in psychological science, 4(4), 99-104.

Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive psychology: An introduction (pp. 279-298). Springer Netherlands.

Shapiro, S. L., Carlson, L. E., Astin, J. A., & Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of clinical psychology, 62(3), 373-386.

Shim, S. S., & Finch, W. H. (2014). Academic and social achievement goals and early adolescents' adjustment: A latent class approach. Learning and Individual Differences, 30, 98-105.

Shoshani, A., & Slone, M. (2013). Middle school transition from the strengths perspective: Young adolescents’ character strengths, subjective well-being, and school adjustment. Journal of Happiness Studies, 14(4), 1163-1181.

Solberg, P. A., Hopkins, W. G., Ommundsen, Y., & Halvari, H. (2012). Effects of three training types on vitality among older adults: A self-determination theory perspective. Psychology of Sport and Exercise, 13(4), 407-417.

Sun, S., Chen, J., Johannesson, M., Kind, P., & Burström, K. (2016). Subjective well-being and its association with subjective health status, age, sex, region, and socio-economic characteristics in a Chinese population study. Journal of Happiness Studies, 17(2), 833-873.

Tamannaeifar, M. R., & Motaghedifard, M. (2014). Subjective well-being and its sub-scales among students: The study of role of creativity and self-efficacy. Thinking Skills and Creativity, 12, 37-42.

Vacek, K. R., Coyle, L. D., & Vera, E. M. (2010). Stress, Self‐Esteem, Hope, Optimism, and Well‐Being in Urban, Ethnic Minority Adolescents. Journal of Multicultural Counseling and Development, 38(2), 99-111.

Van Duijn, M., von Rosenstiel, I., Schats, W., Smallenbroek, C., & Dahmen, R. (2011). Vitality and health: A lifestyle programme for employees. European Journal of Integrative Medicine, 3(2), e97-e101.